Πλανόδιοι ασθενειών - Νεφρωσικό σύνδρομο

"Εμείς οι Έλληνες είμαστε πολύ φτωχοί πλέον, λόγω της κρίσης και όλων των.. υπολοίπων. Δεν έχουμε λεφτά να αγοράσουμε φαγητό, πόσο μάλλον να ντυθούμε και να φροντίσουμε τους εαυτούς μας. Κυκλοφορούμε γυμνοί και ζούμε στους σταθμούς του μετρό. Κυνηγάμε και τρώμε περιστέρια στο Σύνταγμα, και πίνουμε νερό μόνον όταν βρέχει. Δεν έχουμε ίντερνετ εδώ, και έτσι τηλεφώνησα στον ξάδερφό μου στην Αμερική από ένα καρτοτηλέφωνο, το οποίο πλήρωσα πουλώντας το κορμί μου, και του ζήτησα να «ενημερώσει» τους λογαριασμούς μου στο Facebook. (Fimes, 2011)"

Η παραπάνω παράγραφος, με μία δόση καυστικού χιούμορ, παρουσιάζει την κατάσταση μερικών Ελλήνων πολιτών. Μπορούμε να πούμε ότι εν μέρη, ο συγγραφέας του παραπάνω έχει δίκιο.

Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι συνάνθρωποί μας που έχουν κάνει τις περισσότερες από τις παραπάνω ενέργειες στο παρελθόν ή ακόμα και τώρα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι γνωστοί και ως Ρομ (ή Ρομά).

"Εξαιτίας του νομαδικού τρόπου ζωής τους και της έλλειψης επιθυμίας ή/και δυσκολίας προσαρμογής στον τρόπο ζωής της πλειοψηφίας των υπόλοιπων κατοίκων κάθε περιοχής οι Τσιγγάνοι έχουν πέσει συχνά θύματα διακρίσεων. Συχνά αρνητικά στερεότυπα είναι αυτά του "κλέφτη", του "επαγγελματία ζητιάνου", του "τσιγγούνη" κ.ά. Στην Ελλάδα, τουλάχιστον, οι αρνητικοί συνειρμοί εναντίον των Ρομά συντηρούνται εν μέρει από την αυξημένη εγκληματικότητα μεταξύ των Τσιγγάνων, που δεν οφείλεται βέβαια σε κάποιο εγγεννές χαρακτηριστικό της φυλής, αλλά στα υψηλά επίπεδα φτώχειας στις τάξεις τους και στην αδυναμία ή αρνησή τους να ενσωματωθούν με τους τοπικούς πληθυσμούς. (Βικιπαίδεια, 2012)"

Σίγουρα, κάποια στιγμή της ζωής σας θα έχετε συναντήσει Ρομά. Πολλές φορές, θα τους βρείτε να συχνάζουν σε ταβέρνες και σούπερ μάρκετ. Ζητάνε λεφτά, τρόφιμα, ρούχα και γενικά τα βασικά αγαθά για επιβίωση στην Ελλάδα.

Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που θα έρθουν στο τραπέζι που κάθεσαι και θα σου δώσουν ένα χαρτάκι που γράφει:

Γεια σας, με λένε Κατερίνα.

Είμαι κωφάλαλη και έχω ένα αδερφάκι που πάσχει από τη νόσο [τάδε]. Πουλάω αυτά τα παιχνίδια για να ζήσω και να γιατρέψω το αδερφάκι μου. Το πρόβλημά μας το έδειξε και η εκπομπή του Alter. Το κάθε παιχνίδι κάνει 3€.

Ευχαριστώ.

Με το που διαβάζετε αυτό το χαρτάκι, αμέσως έρχονται συλλογισμοί του τύπου:

• Πάλι τα ίδια? 
• Το καημένο, να του δώσω.
• Τώρα λέει ψέματα ή αλήθεια?
• Γιατί κάθε φορά λένε ότι πήγαν στον Alter?
• Πάλι εκμεταλλεύονται την ζωή των άπορων ανθρώπων προς όφελός τους?
• Πού τη βρήκε αυτήν την αρρώστια?
• Κρίμα, αφού το έχει ανάγκη, να βοηθήσω.
• Τι είναι αυτό?
• Αχ, είναι κωφάλαλο. Πως να ζει άραγε?
• Πόσο χρονών να είναι άραγε, το αδερφάκι του?
• Ήταν στον Alter και δεν τους είδα?
• 3€ ? Πανάκριβοι είναι!
• Ποια εκπομπή του Alter? Τόσες έχει.

Όταν μου έτυχε αυτό το περιστατικό, διάβασα ότι το αδερφάκι του έπασχε από Νεφρο[ω]σικό Σύνδρομο. Χωρίς να θέλω να φανώ αγενής, προσέφερα στο παιδάκι ένα μικρό ποσό και το ευχαρίστησα για την ευκαιρία να αναζητήσω "τι εστί" Νεφρωσικό Σύνδρομο. Δυστυχώς κατά την διαδρομή μου προς το σπίτι, ανακάλυψα ότι το κοριτσάκι που ήταν κωφάλαλο, μιλούσε καταπληκτικά και τα αδερφάκια του, μαζί με την οικογένειά του, χαίραν άκρας υγείας μετρώντας τα χρήματα που κέρδισαν.

Με πρόσχημα τα παραπάνω, δεν θα κρίνουμε αυτούς τους ανθρώπους αλλά θα αναλύσουμε το Νεφρωσικό Σύνδρομο που "έπασχε" το παιδάκι.

Νεφρά

Τα νεφρά είναι το φυσικό φίλτρο του οργανισμού, το οποίο αποβάλλει κάθε περιττή και επικίνδυνη ουσία από το αίμα. Τα Νεφρά καθαρίζουν 200 λίτρα αίματος κάθε μέρα! Στην συνεχεια τα αχρηστα συστατικά αποβάλλονται απο τον οργανισμό μέσω της ούρησης.

Το νεφρό έχει μέγεθος όσο μία τράπουλα χαρτιών.

Υπάρχουν πολλές παθήσεις των νεφρών. Πολλές απο αυτές δε δίνουν συμπτώματα. Υπάρχουν όμως κι άλλες που έχουν συμπτώματα, τα οποία μένουν απαρατήρητα και δεν τα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι. Υπάρχουν επίσης και εκείνες που παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να οδηγείται άμεσα στο γιατρό.

Μία από τις νεφρικές νόσους, στην κατηγορία των Σπειραματοπάθειων, είναι το Νεφρωσικό σύνδρομο.

Η συχνότητα εμφάνισης αυτής της νόσου είναι περίπου 2 ανά 10.000 άτομα.

Παθογένεση

Το νεφρωσικό σύνδρομο προκύπτει μετά από βλάβη στα σπειράματα των νεφρών που είναι τα σημεία όπου διηθείται το αίμα για να σχηματιστούν τα ούρα. Τα σπειράματα εμποδίζουν τη δίοδο και την αποβολή με τα ούρα σημαντικών ποσοτήτων πρωτεϊνών που είναι βασικά συστατικά του ανθρώπινου σώματος με πολλαπλές λειτουργίες. Σε βλάβη του σπειράματος παρατηρείται αυξημένη απώλεια πρωτεϊνών στα ούρα. Η αλβουμίνη είναι πρωτεΐνη που δρα σα σφουγγάρι στο αίμα συγκρατώντας τα απαραίτητα υγρά εντός των αγγείων. Αν αυτή μειωθεί λόγω αυξημένης αποβολής της, τα υγρά διαρρέουν από τα αγγεία προς τους ιστούς δημιουργώντας το οίδημα. 

[Σπείραμα ή Αγγειώδες σπείραμα = φίλτρα]

• Είναι ένας θύσανος από τριχοειδικές αγκύλες που προέρχεται από το προσαγωγό αρτηρίδιο και καταλήγουν στο απαγωγό.
• Οι τριχοειδικές αγκύλες σχηματίζουν τα λοβία του σπειράματος.
• Τα λοβία περιελίσσονται γύρω από το μεσαγγείο με την μεσολάβηση του οποίου αποκτούν δομική και λειτουργική επικοινωνία. Το μεσαγγείο αποτελείται από κύτταρα που έχουν ανώμαλο στεροειδές σχήμα με προσεκβολές καθώς επίσης και συσταλτικές και εκκριτικές ιδιότητες.
• Το αγγειώδες σπείραμα περιβάλλεται από την βασική μεμβράνη στο εσωτερικό της οποίας βρίσκονται τα ενδοθηλιακά κύτταρα και στο εξωτερικό τα ποδοκύτταρα που εμφανίζουν προεκβολές προς την ουροφόρο κοιλότητα. (Καρκαλούσος, 2010)

Κλινική εικόνα

Βασικό χαρακτηριστικό του είναι το οίδημα. Η εντόπισή του εξαρτάται από τη θέση του σώματος. Όταν ο ασθενής είναι όρθιος, εμφανίζεται στα κάτω άκρα, ενώ όταν είναι ξαπλωμένος, στην οσφύ ή τα βλέφαρα. Το οίδημα στο οποίο παρατηρείται κατακράτηση υγρών, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.

Επίσης μπορεί να εμφανιστούν ανορεξία και εμετοί λόγω οιδήματος του στομάχου και του εντέρου.

Επιπρόσθετα μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα νεφρικής ανεπάρκειας, θρομβώσεων και λοιμώξεων.

Πρήξιμο βλεφάρων

Επιπλοκές

Η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Η οξεία συμβαίνει συχνότερα σε νόσο ελαχίστων αλλοιώσεων και μπορεί να έχει διάφορες αιτίες όπως το οίδημα των νεφρών ή βλάβη των σωληναρίων λόγω ελάττωσης της ροής αίματος.

Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι αποτέλεσμα μιας εξελισσόμενης βλάβης και μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη εικόνα της νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου όπως η δύσπνοια, η υπερκαλιαιμία, η υπέρταση, η αναιμία.

Οι ασθενείς έχουν αυξημένη συχνότητα θρομβωτικών επεισοδίων (10-40%). Ανάμεσα στα αγγεία πoυ προσβάλλονται είναι και οι νεφρικές φλέβες.

[Νόσος των ελαχίστων αλλοιώσεων]

Η νόσος των ελαχίστων αλλοιώσεων (minimal change disease - MCD) είναι μια σπειραματική νόσος που εκδηλώνεται ως νεφρωσικό σύνδρομο. Η τυπική κλινική εικόνα περιλαμβάνει την αιφνίδια εισβολή λευκωματουρίας νεφρωσικού εύρους με παρουσία οιδήματος στα άκρα και στο πρόσωπο, την υπολευκωματιναιμία και την υπερλιπιδαιμία. 

Διάγνωση

Θα τεθεί με εξετάσεις ούρων, αίματος και ενίοτε με βιοψία νεφρού.

Εξετάσεις ούρων: Αρχικά μπορεί να ανιχνευτεί πρωτεΐνη σε απλή γενική ούρων. Στη συνέχεια γίνεται ποσοτικός προσδιορισμός με συλλογή ούρων 24ώρου ή με μέτρηση του λόγου πρωτεΐνη/κρεατινίνη ούρων. Οι τιμές σε περίπτωση νεφρωσικού συνδρόμου θα είναι αυξημένες και συγκεκριμένα >3 gr/24ώρο ή >3000mg/gr αντίστοιχα.

Εξετάσεις αίματος: Η χαμηλή αλβουμίνη και η αυξημένη χοληστερίνη επιβεβαιώνουν τη διάγνωση.

Βιοψία νεφρού: Είναι η "απόλυτη" εξέταση για την ακριβή διάγνωση.

Βιβλιογραφία

• Fimes, 2011. Τι απάντησε Έλληνας σε ερώτηση-πρόκληση αν είναι φτωχός. [online] Διαθέσιμο στο <http://www.fimes.gr/2011/12/ellinas-apantisi-gynaika-ftochos/#ixzz1qDzUEr9Q> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• Βικιπαίδεια, 2012. Ρομά. [online] Διαθέσιμο στο <http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%AC> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• Nephrologia, Νεφρωσικό σύνδρομο. [online] Νεφρολογικό Ιατρείο Πάτρας. Διαθέσιμο στο <http://www.nephrologia.gr/neph/articles/article.jsp?context=103&categoryid=3110&articleid=3179&globalid=10118> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• EPNM, 2009. Νεφρωσικό και νεφριτικό σύνδρομο. [forum] Κοινότητα Νεφροπαθών και Μεταμοσχευμάτων. Διαθέσιμο στο <http://epnm.gr/index.php?option=com_fireboard&Itemid=53&func=view&catid=28&id=170> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• Roufianos.com, 2010. Τί είναι τα νεφρά; [image online] Διαθέσιμο στο <http://2.bp.blogspot.com/_ZshOK0-cvEs/TO1NDt-0RiI/AAAAAAAAYwk/yn1HfSQc5G4/s1600/%25CE%259D%25CE%2595%25CE%25A6%25CE%25A1%25CE%259F%20%20.jpg> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• Καρκαλούσος Π., 2010. Ανατομία Ουροποιητικού Συστήματος, ΑΤΕΙ Αθηνών. [pdf] Θεωρία Ανάλυσης Βιολογικών Υγρών και Εκκριμάτων. Διαθέσιμο στο <http://www.pkarkalousos.gr/Web_Lessons/Lessons/Biological_Fluids/Biological_Fluids_Present_Theory/Kidney_Anatomy_Karkalousos.pdf> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]
• Εικόνα: http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A105/321/2155,7809/images/img6_6.jpg 
• Εικόνα: http://3.bp.blogspot.com/-NaCb1lF7png/TqHyQ7xLb6I/AAAAAAAAAnU/nb_WvsSVNVU/s1600/M3200343-Hay_fever-SPL.jpg 
• Nephros.gr, 2012. Νόσος των ελαχίστων αλλοιώσεων [online] Διαθέσιμο στο <http://www.nephros.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=134%3A2009-03-06-00-43-01&catid=37%3A2008-09-30-08-31-13&Itemid=481> [Έγινε πρόσβαση στις 26 Μαρτίου 2012]

Σύνταξη βιβλιογραφίας σύμφωνα με τον Οδηγό για το Σύστημα Αναφοράς του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ

Κωνσταντίνος Λυχναρόπουλος